Over Vaders Voor Lezen: Waarom deze campagne?

Ouders hebben de grootste invloed op het leesgedrag van hun kinderen. Uit onderzoek blijkt dat vaders en moeders hun eigen, unieke manier van voorlezen hebben. Daarom is het van belang dat beiden aandacht besteden aan de leesopvoeding. Het voorbeeld van een lezende vader heeft met name veel invloed op hun zoons. Zo kunnen vaders bijdragen aan het voorkomen van een leesachterstand bij jongens.

Uit de internationale onderzoeken PISA en PIRLS komt stelselmatig een enorme kloof naar voren tussen de seksen op het gebied van lezen. Jongens kampen op alle terreinen met een achterstand. Ze zijn minder vaardig in lezen, doen het minder regelmatig en beleven er minder plezier aan (Leesmonitor, 2014a; 2014b; 2014c).

Deze verschillen laten zich deels biologisch verklaren. De talige hersengebieden zijn bij jongens ongeveer zes jaar later volgroeid dan bij meisjes. Zelfs bij volwassen mannen zijn ze nog altijd minder sterk ontwikkeld. Daarnaast hebben meisjes een beter fonologisch bewustzijn. Ook zijn ze empathischer. Het aflezen van de emoties, gedachten en intenties van andere mensen geeft hen vooral een voorsprong bij verhalende teksten (Leesmonitor, 2014d).

De manier waarop de maatschappij tegen lezen aankijkt, versterkt de leeskloof. Lezen heeft het imago een typische vrouwenbezigheid te zijn. Ruim zeven op de tien volwassenen beschouwt lezen als vrouwelijk, en ook kinderen vinden lezen al meer iets voor meisjes (Leesmonitor, 2014d).

In de leesopvoeding krijgen kinderen bovendien weinig met mannelijke rolmodellen te maken. Vaders lezen minder vaak voor dan moeders, praten minder vaak met hun kinderen over boeken, nemen hun kinderen minder vaak mee naar de boekhandel of bibliotheek, geven minder vaak boekentips, doen minder vaak een boek cadeau en lezen minder vaak zelf een boek in het bijzijn van hun kind (Leesmonitor, 2014e). Ook op school en in de bibliotheek zijn leesopvoeders overwegend vrouwen.

Vrouwen stimuleren het lezen van kinderen, maar het pakt nóg positiever uit als beide seksen betrokken zijn. Vooral vaders weten, door zelf boeken te lezen, het leesgedrag van hun kroost te prikkelen. Kinderen zien hen minder vaak met een boek dan hun moeders, waardoor het een grotere indruk maakt. Een (voor)lezende vader is bovendien met name een voorbeeld voor zoons (Leesmonitor, 2014f).

Daarnaast houden vaders er een andere voorleesstijl op na. Ze slaan een meer volwassen toon aan, gebruiken moeilijkere woorden en verzinnen vaker verhaallijnen. Moeders gebruiken vaker stemmetjes en speciale gebaren, en gaan vaker in op de betekenis van het verhaal. Vaders en moeders dagen hun kinderen dus op hun eigen, unieke manier uit (Leesmonitor, 2014g). (Bronnen, zie onderaan deze pagina)

Fact & stats

• Op 10-jarige leeftijd hebben meisjes een 1,4 keer grotere kans om leesvaardig te zijn dan jongens; op 15-jarige leeftijd zelfs 1,6 keer.
• Meisjes geven boeken lezen een 5, jongens een 4 (op een maximum van 7).
• 69% van de mannen beschouwt lezen als ‘typisch vrouwelijk’ (en 97% van de vrouwen)
• 73% van de moeders leest voor, 61% van de vaders
• 37% van de moeders leest vaak een boek in het bijzijn van hun kinderen, 26% van de vaders.

Wat is het doel van Vaders Voor Lezen?

Met de campagne Vaders Voor Lezen wil de Leescoalitie (groot)vaders stimuleren meer (voor) te lezen. 
Voorlezen is niet alleen leuk, het is ook heel nuttig. Onderzoek wijst uit dat kinderen die worden voorgelezen beter scoren op school. Daarnaast hebben ze een grotere woordenschat en zijn ze beter in het verwoorden van emoties. Een voorlezende (groot)vader heeft veel effect op het leesgedrag van kinderen.

Wie organiseren Vaders Voor Lezen?

De Leescoalitie is opgericht in 2012 en bestaat uit Stichting Lezen, de Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek (CPNB), de Koninklijke Bibliotheek, de Vereniging Openbare Bibliotheken en Stichting Lezen & Schrijven. Deze landelijke spelers op het gebied van leesbevordering bundelen hun krachten om zoveel mogelijk mensen aan te zetten tot lezen en voorlezen.

De Leescoalitie wil ieder jaar één gemeenschappelijk programma uitvoeren. Zo riep de Leescoalitie 2013 uit tot Jaar van het Voorlezen. In 2014 en 2015 wil de Leescoalitie de cruciale rol van ouders (en met name ook vaders) bij de leesopvoeding onder de aandacht brengen. Ook andere organisaties die het belang van voorlezen willen uitdragen, zijn uitgenodigd om aan te haken bij de landelijke activiteiten.

Meedoen?

Iedereen kan meedoen aan Vaders Voor Lezen. Boekhandels, auteurs, bibliotheken, kinderdagverblijven, scholen, overheidsinstanties en bedrijven worden gestimuleerd om voorleesactiviteten te organiseren die zich richten op het (voor)lezen door mannen.

Aanmelden & Inspiratie

Wie een Voorleesactiviteit organiseert, kan die bekend maken via de kalender. Zo onderstrepen we samen hoe belangrijk en plezierig (voor)lezen is. Wil je graag meedoen aan Vaders Voor Lezen, maar weet je nog niet wat je zoal zou kunnen organiseren? Kijk dan op onze pagina met suggesties.

Bronnen

Leesmonitor.nu (2014a). Wie lezen er?
Leesmonitor.nu (2014b). Welke kinderen houden van lezen?
Leesmonitor.nu (2014c). Welke kinderen zijn goed in lezen?
Leesmonitor (2014d). Nieuwe pagina sekseverschillen. Verschijnt binnenkort online.
Leesmonitor (2014e). Ouders en andere volwassenen.
Leesmonitor (2014f). Leesopvoeding ouders.
Leesmonitor (2014g). Voorlezen – Lezen vaders anders voor?
Stichting Lezen (2014). Leesverschillen tussen jongens en meisjes: aangeboren of aangeleerd? Amsterdam: Stichting Lezen.
Stichting Lezen (2015). SMB diepteanalyse ouders en leesopvoeding.